محققان با ترسیم نخستین نقشه کامل از ارتباطات سیستم ایمنی بدن امیدوارند مسیرهای جدیدی را برای درمان‌های مختلف به ویژه توسعه ایمنی‌درمانی ارائه دهند.
ساینسیو – به نقل از ایسنا و آی‌ای، سیستم ایمنی بدن انسان از شبکه‌ای شگفت انگیز از سلول‌های تخصصی تشکیل شده است. برخی از این سلول‌ها در بدن حرکت می‌کنند تا علائم آسیب یا بیماری را اسکن کنند و هرگونه تهدیدی را به سلول‌های دیگر منتقل کنند تا واکنش ایمنی را برانگیزد. این سیگنال‌دهی به اصطلاح “سلول به سلول” از طریق پروتئین‌های روی سطوح سلول‌ها انجام می‌شود که به پروتئین‌های “گیرنده” منطبق در سطوح سلول‌های دیگر متصل می‌شوند.
شناخت اتصالات گیرنده سیستم ایمنی
درک این فرآیندها و توانایی ردیابی آنها برای دانشمندان و پزشکانی که به دنبال درمان موثر بیماران هستند، کلیدی است. با این حال تاکنون، دانشمندان و پزشکان تنها یک نقشه ناقص از این ارتباطات و اتصالات در دست داشتند و بنابراین، درک و شناخت مبهمی از این اتصالات گیرنده داشتند.
اکنون محققان موسسه “ولکام سنگر”(Wellcome Sanger) در بریتانیا و موسسه فناوری فدرال زوریخ(ETH) در سوئیس، اولین نقشه جامع در نوع خود از شبکه اتصالاتی که سیستم ایمنی بدن انسان را تشکیل می‌دهند، ایجاد کرده‌اند که به وضوح نحوه پیوند و ارتباط سلول‌های ایمنی را نشان می‌دهد.
این نقشه جدید، انواع سلول‌ها، پیامرسان‌ها و سرعت نسبی هر مکالمه‌ای که بین سلول‌های ایمنی انجام می‌شود را نشان می‌دهد.
این نقشه می‌تواند نحوه برخورد محققان با توسعه دارو و درمان‌های مختلف را متحول کند.
پروفسور “برند اسنایدر”(Berend Snijder) یکی از نویسندگان این مطالعه و استاد مؤسسه زیست شناسی سیستم‌های مولکولی در ETH زوریخ می‌گوید: این تحقیق یک ابزار جدید باورنکردنی تولید کرده است که می‌تواند برای کمک به برجسته کردن پروتئین‌ها و مسیرهایی که برای هدف قرار دادن در تولید دارو مفید هستند، استفاده شود. این نقشه می‌تواند بینشی در مورد اینکه آیا یک دارو بر مسیرهای دیگر تأثیر می‌گذارد یا نه و اینکه آیا می‌تواند عوارض جانبی ایجاد کند، ارائه دهد.
درمان‌هایی که سیستم ایمنی را تقویت می‌کنند
درک این نقشه جدید به ویژه برای توسعه درمان‌هایی که سیستم ایمنی بدن را به منظور مبارزه با بیماری‌ها -معروف به ایمونوتراپی یا ایمنی‌درمانی- تقویت می‌کنند، حیاتی است. این به این دلیل است که این نقشه همچنین کشف بسیاری از فعل و انفعالات ناشناخته قبلی را ممکن می‌کند که سازماندهی دفاع ایمنی بدن را روشن می‌کنند.
محققان در بیانیه مطبوعاتی خود نوشتند: ایمونوتراپی‌ها قبلاً پتانسیل زیادی در درمان بیماری‌ها، به ویژه سرطان‌های خاص نشان داده‌اند. با این حال، این درمان‌ها فقط در گروه‌های خاصی از بیماران و برای شرایط خاص به خوبی کار می‌کنند. اکنون دانستن نقشه اتصالات گیرنده‌های ایمنی می‌تواند توضیح دهد که چرا ایمونوتراپی‌ها گاهی اوقات فقط در زیرمجموعه خاصی از بیماران کار می‌کنند و اهداف جدیدی را برای طراحی ایمنی‌درمانی‌های آینده ارائه می‌دهند که ممکن است برای بیمارانی که در حال حاضر از این درمان‌ها بی‌بهره هستند، کارساز باشد.
در نهایت، این نقشه همچنین درک جدیدی از سیگنال‌های سلول به سلولی که در سیستم ایمنی اتفاق می‌افتد و موجب ایجاد بیماری‌های خودایمنی می‌شود، ارائه می‌کند. بیماری‌های خودایمنی زمانی ایجاد می‌شوند که بدن سیگنال‌های داخلی را اشتباه می‌گیرد و به خود حمله می‌کند.
این مطالعه در مجله “نیچر”(Nature) منتشر شده است.