شکل های هندسی اساس برداشت ما از دنیای اطراف است زیرا هرچیزی در این جهان شکلی دارد. ممکن است برخی از این اجسام شکل های مشابهی داشته باشند مثلا هم قطرات باران و هم سیاره ها و ستاره ها به شکل کره اند. این شکل ها همچنین به ما قدرت ایده پردازی و هنرورزی نیز می بخشند، همانطور که بسیاری از معماران، نقاشان و… از شکل ها برای بیان احساسات و ظرافت های اثر خود بهره می گیرند.
شکل 4-1، اشکال هندسی در معماری ایرانی-اسلامی، مقبره حافظ
شکل 4-2، نقوش برجسته زیبای کلیسای سن-شپل
برای این که بتوانیم اشکال مختلف هندسی را بشناسیم و آن ها را از یکدیگر تشخیص دهیم؛ باید به شباهت ها و تفاوت های آن ها آگاه باشیم. ابتدا می خواهیم چند ضلعی ها را بشناسیم. چند ضلعی ها خطوطی متصل بهم اند که همیشه می توان با طی کردن پشت سرهم این خطوط، دوباره به نقطه شروع رسید. به هرکدام از این خط ها، ضلع و به تقاطع ضلع ها زاویه یا گوشه می گوییم. در یک چندضلعی همیشه تعداد ضلع ها و زاویه ها برابر است.
*مثال 4-1 |
| یک سه ضلعی (مثلث) و یک چهارضلعی رسم کنید. |
پاسخ
|
یکی دیگر از اشکال هندسی که چندضلعی نیست و اصلا ضلع و زاویه ای ندارد؛ دایره است. دایره شکلی است که همه نقاط آن از یک نقطه خاص (مرکز دایره) به یک فاصله قرار گرفته اند. ساعت که از آن برای تعیین اوقات روز استفاده می کنیم دایره ای است که به دوازده قسمت یکسان تقسیم شده و از مکان عقربه ساعت شمار و عقربه دقیقه شمار می توان زمان حاضر را تشخیص داد.
شکل 4-3، از راست به چپ ساعت شش (6:00)، شش و ربع (6:15)، شش و نیم (6:30) و یک ربع به هفت (6:45)
تمرینات |
| *1- کمترین تعداد ضلعی که می توان با آن چندضلعی ساخت چندتاست؟ یک پنج ضلعی رسم کنید و زاویه های آن را علامت بزنید.
*2- در شکل 4-4، ساعت چند است؟
شکل 4-4، تمرین 2-4 |
