کشف جنبه متفاوتی از نقش تلومرها در پژوهش‌های ضد پیری

ساینسیو – به نقل از ایسنا و نیواطلس، پیری بر همه افراد تاثیر می‌گذارد؛ بنابراین به سادگی می‌توان درک کرد که چرا توجه علمی بر بررسی آن متمرکز شده است. دانشمندان کانادایی دریافته‌اند که “تلومرها”(Telomeres)، نقش متفاوتی نسبت به آنچه پیشتر تصور می‌شد، در پیری سلولی بر عهده دارند.

یکی از نکات اصلی مورد توجه در زیست‌شناسی ضد پیری، تلومرها هستند. تلومرها، بخش‌هایی از DNA هستند که در انتهای کروموزوم‌ها، کلاهک‌هایی را تشکیل می‌دهند و از اطلاعات ژنتیکی مهم در برابر آسیب‌های ناشی از تقسیم سلولی محافظت می‌کنند اما با هر تقسیم سلولی، بخشی از تلومر فرسایش می‌یابد و زمانی که خیلی کوتاه می‌شود، به توقف کامل تقسیم سلولی می‌انجامد و به یک حالت خفته به نام پیری وارد می‌شود. انباشته شدن این سلول‌های پیر، به بروز طیف وسیعی از نشانه‌هایی مانند ضعف و بیماری‌های مرتبط با افزایش سن منجر می‌شود که ما آنها را با پیری مرتبط می‌دانیم.

مفهوم این مدل این است که تلومرها، نقش محافظتی پیشگیرانه‌ای را بر عهده دارند. آنها به سلول‌ها سیگنال می‌دهند تا به محض فرسودگی یک تلومر، تقسیم را متوقف کنند اما شواهدی وجود دارد که نشان می‌دهد تقسیم سلولی می‌تواند با پنج تلومر ناکارآمد ادامه یابد.

پژوهشگران “دانشگاه مونترآل”(UdeM) کانادا در این پروژه جدید، آن چه را که در حال وقوع است، بررسی کردند. آنها در آزمایشگاه، پیری سلولی را در گروهی از سلول‌ها ایجاد کردند و همه تلومرهای آنها را به ناکارآمدی واداشتند. سپس آنچه را که در هر سلول رخ می‌دهد، از نزدیک تماشا کردند.

پژوهشگران دریافتند که به نظر نمی‌رسد تلومرها، تقسیم سلولی را از پیش متوقف کنند تا از آسیب به ژنوم جلوگیری شود. آنها متوجه شدند که تجمع این آسیب DNA، همان چیزی است که به پیری منجر می‌شود.

“فرانسیس رودیر”(Francis Rodier)، از پژوهشگران این پروژه گفت: غافلگیرکننده‌ترین موضوع این است که سلول‌ها پیش از وارد شدن به دوران پیری، برای آخرین بار تقسیم می‌شوند. در واقع، تقسیم سلولی ناشی از اختلال عملکرد تلومر آنقدر ناپایدار است که به ایجاد نقص‌های ژنتیکی منجر می‌شود. برخلاف آنچه تصور می‌شد، سلول‌های پیر دارای ژنوم غیرطبیعی هستند. این همان چیزی است که ما در پژوهش خود نشان می‌دهیم.

شاید این پژوهش، انحراف از مدل‌های کنونی به شمار برود اما در اصل، فقط وسیله‌ای متفاوت برای رسیدن به هدف مشابه است. طول تلومرها هنوز با پیری مرتبط است و یافتن راه‌هایی برای ترمیم آن‌ها، علاوه بر پاکسازی یا جوان‌سازی سلول‌های پیر می‌تواند درمان‌های جدیدی را برای پیری به همراه داشته باشد.

این پژوهش، در مجله “Nucleic Acids Research” به چاپ رسید.