در رصدهای تلسکوپ فضایی هابل شواهدی از وجود بخار آب در قمر یخی سیاره مشتری به نام “اروپا” مشاهده شده است اما به طرز اسرارآمیزی این بخار آب تنها در یک نیمکره دیده می‌شود.
ساینسیو – به نقل از ایسنا، قمر “اروپا” دارای اقیانوسی بزرگ در زیر سطح یخی خود است و می‌تواند شرایطی برای ایجاد حیات فرازمینی فراهم کند. این یافته‌ها می‌تواند درک اخترشناسان از ساختار جوی این قمر یخی را افزایش دهد و به زمینه‌سازی برای انجام ماموریت‌های سفر به قمرهای مشتری کمک کند. در این ماموریت‌ها، دانشمندان به بررسی وجود حیات در این اقمار می‌پردازند.
مشاهدات قبلی بخار آب در قمر “اروپا” که توسط هابل در سال ۲۰۱۳ انجام شده است، خروج توده‌های آب از میان یخ‌های این قمر را نشان می‌داد. این توده‌ها مشابه آبفشان‌های زمین بودند اما ارتفاع آن‌ها بیش از ۶۰ مایل (۹۶ کیلومتر) بود. این آبفشان‌ها حباب‌هایی از بخار آب در جو این قمر ایجاد می‌کردند.
یافته‌های جدید مقادیر مشابهی از بخار آب را نشان می‌دهند که در منطقه‌ای بزرگ‌تر در قمر “اروپا” گسترش می‌یابند. این داده‌ها که توسط تلسکوپ فضایی هابل در طی سال‌های ۱۹۹۹ تا ۲۰۱۵ جمع‌آوری شده حاکی از وجود بخار آب برای مدتی طولانی در جو نیمکره عقبی “اروپا” است. نیمکره عقبی همیشه در خلاف جهت حرکت قمر در مدار قرار می‌گیرد.
علت وجود عدم تقارن در دو نیمکره عقبی و جلویی مشخص نشده است.
این کشف با انجام بررسی‌های جدید روی تصاویر و طیف‌های آرشیوی هابل انجام شده است. “لورنز روث” (Lorenz Roth) از “مؤسسه سلطنتی فناوری کی‌تی‌اچ” در سوئد با استفاده از روشی که به تازگی به کشف بخار آب در قمر “گانیمد” مشتری کمک کرد موفق به انجام چنین کشفی شد.
“روث” می‌گوید: مشاهده بخار آب روی قمر “گانیمد” و نیمکره پشتی “اروپا” درک ما را از جو این اقمار یخی افزایش می‌دهد. با این حال کشف آب پایدار در قمر “اروپا” بیشتر باعث شگفتی است زیرا دمای سطحی “اروپا” از “گانیمد” کمتر است.
“اروپا” نسبت به “گانیمد” نور بیشتری بازتاب می‌کند و دمای سطحی آن ۶۰ درجه فارنهایت از “گانیمد” کمتر است. حداکثر دمای “اروپا” منفی ۲۶۰ درجه فارنهایت است با این حال براساس مشاهدات جدید مشخص شده که حتی در دماهای پایین‌تر نیز یخ به طور مستقیم به بخار تبدیل شده و تصعید می‌شود.
“روث” برای رسیدن به چنین نتایجی، داده‌های هابل را در سال‌های ۱۹۹۹، ۲۰۱۲، ۲۰۱۴ و ۲۰۱۵ مورد بررسی قرار داد. در این زمان‌ها قمر “اروپا” موقعیت‌های مختلفی نسبت به مشتری داشت.
این یافته‌ها راه را برای مطالعه عمیق‌تر قمر “اروپا”در آینده با استفاده از فضاپیمای کلیپر (Clipper) ناسا و “JUICE” آژانس فضایی اروپا باز می‌کند. درک نحوه‌ی شکل‌گیری و تکامل مشتری و قمرهایش به درک بهتر سیارات مشابه مشتری نیز کمک می‌کند.
نتایج این تحقیقات در مجله‌ی “Geophysical Research Letters” منتشر شده است.