محققان موسسه ملی سلامت آمریکا، تاثیر کووید-۱۹ بر مغز بیماران را بررسی کردند و نشانههای آسیب ناشی از نازک شدن و نشت رگهای خونی مغز را در نمونههای بافت مغز بیمارانی که اندکی پس از ابتلا به بیماری فوت کردند را یافتند.
ساینسیو – به نقل از ایسنا، دکتر آویندرا نات، محقق ارشد و مدیر بالینی انجمن ملی اختلالات عصبشناختی و سکته مغزی گفت: «ما دریافتیم، مغز بیمارانی که از طریق سارس-کوو-۲ (SARS-CoV-۲) دچار عفونت میشوند، ممکن است مستعد آسیب مویرگهای خونی باشد. نتایج ما نشان میدهد که این آسیب شاید ناشی از پاسخ التهابی بدن به ویروس باشد. امیدواریم این نتایج به پزشکان کمک کند تا طیف کاملی از مشکلاتی که بیماران متحمل میشوند را درک کنند و بتوانیم درمانهای بهتری پیدا کنیم.»
اگرچه کووید-۱۹ در درجه اول یک بیماری تنفسی است، بیماران اغلب دچار مشکلات عصبشناختی ازجمله سردرد، هذیان، اختلال عملکرد شناختی، سرگیجه، خستگی و از دست دادن حس بویایی میشوند. این بیماری همچنین ممکن است باعث شود که بیماران دچار سکته مغزی و سایر آسیبهای عصبشناختی نیز شوند.
نتایج چندین تحقیق نشان داده است که این بیماری میتواند باعث التهاب و آسیب رگهای خونی شود. دریکی از این مطالعات، محققان شواهدی از مقادیر کمی سارس-کوو-۲ را در مغز برخی بیماران یافتند. بااینوجود، دانشمندان هنوز در تلاش هستند تا چگونگی تاثیر این بیماری بر مغز را بیابند.
در این تحقیق، محققان نمونههای بافت مغز ۱۹ بیمار را که پس از ابتلا به کووید-۱۹ بین ماه مارس و جولای سال ۲۰۲۰ فوت کرده بودند را موردبررسی دقیق قراردادند. نمونهها از ۱۶ بیمار توسط دفتر معاینه اصلی پزشکی در شهر نیویورک و سه مورد دیگر توسط بخش آسیبشناسی دانشکده پزشکی دانشگاه آیووا در آمریکا تهیهشده است.
بیماران در دامنه وسیع سنی ۵ تا ۷۳ سالگی قرار داشتند و طی چند ساعت تا دو ماه پس از گزارش علائم درگذشتند. بسیاری از بیماران دارای یک یا چند عامل خطرزا ازجمله دیابت، چاقی و بیماریهای قلبی عروقی بودند. هشت نفر از بیماران در خانه یا در محیطهای عمومی ازبین رفتند. سه بیمار دیگر به دلیل ضعف از پای درآمدند و ناگهان درگذشتند.
در ابتدا، محققان از اسکنر ویژه و پرقدرت تصویربرداری تشدید مغناطیسی (MRI) استفاده کردند که دارای حساسیت چهار تا ۱۰ برابر بیشتر از اسکنرهای ام آر آی است تا نمونههایی از پیازهای بویایی و ساقه مغز را در هر بیمار بررسی کنند. تصور میشود که این مناطق به کووید-۱۹ بسیار حساس هستند. پیازهای بویایی حس بویایی و ساقه مغز تنفس و ضربان قلب ما را کنترل میکند. با اسکنهای انجامشده مشخص شد که هر دو منطقه دارای لکههای روشن فراوانی هستند که اغلب نشاندهنده التهاب و لکههای تیرهرنگی که نشاندهنده خونریزی است.
محققان سپس از اسکنها بهعنوان راهنما برای بررسی دقیق لکهها در زیر میکروسکوپ استفاده کردند. آنان دریافتند که لکههای روشن حاوی رگهای خونی نازکتر از حد طبیعی بوده و گاهی اوقات باعث نشت پروتئینهای خون مانند فیبرینوژن به مغز میشوند. به نظر میرسد این مورد واکنش ایمنی را تحریک میکند. لکهها توسط سلولهای تی از خون و سلولهای ایمنی مغز به نام میکروگلیا احاطهشده بودند. در مقابل، لکههای تیره حاوی رگهای خونی لخته و نشتی اما بدون هیچ پاسخ ایمنی بودند.
دکتر نات گفت: «ما خیلی متعجب شدیم. در ابتدا انتظار داشتیم آسیبی ببینیم که ناشی از کمبود اکسیژن باشد. در عوض، مناطق آسیب چند کانونی را مشاهده کردیم که بهطورمعمول با سکتههای مغزی و بیماریهای التهابی عصبی همراه است.»
سرانجام، محققان هیچ نشانهای از عفونت در نمونههای بافت مغز مشاهده نکردند، هرچند که از چندین روش برای تشخیص مواد ژنتیکی یا پروتئینهای سارس-کوو-۲ استفاده کردند.
نات افزود: «تاکنون، نتایج ما حاکی از آن است که آسیبی که مشاهده کردیم ممکن است توسط ویروس سارس-کوو-۲ ایجاد نشده و بهطور مستقیم به مغز سرایت نکرده باشد. در آینده، ما قصد داریم بررسی کنیم که چگونه کووید-۱۹ به عروق خونی مغز آسیب میرساند و آیا کووید-۱۹ برخی از علائم کوتاهمدت و طولانیمدت را که در بیماران مشاهده میکنیم، تولید میکند.»
نتایج این تحقیق در مجله New England Journal of Medicine منتشر شده است.