درمان نابینایی افراد مسن با کمک شبکیه مصنوعی

ساینسیو – به نقل از ایسنا، یک پژوهش بین‌المللی به سرپرستی “دانشگاه کمپلوتنسه مادرید”(University of Madrid Complutense)، پژوهشگران را یک قدم به حل مشکل نابینایی ناشی از “تباهی لکه زرد” یا “دژنراسیون ماکولا” (AMD) نزدیک‌تر کرده است. این گروه پژوهشی، نخستین شبکیه مصنوعی بیوهیبریدی را با استفاده از فیبروئین ابریشم و سلول‌های شبکیه ابداع کرده‌اند.

دژنراسیون ماکولا، مشکلی است که طی آن، تخریب عصبی صورت می‌گیرد و به از بین رفتن تدریجی بینایی مرکزی و حتی بروز پیشرفته‌ترین مراحل نابینایی منجر می‌شود. علت اصلی بروز این عارضه، مکانیسم‌های ناهمگن و پیچیده‌ای هستند که درک ناچیزی از آنها وجود دارد. دژنراسیون ماکولا، دلیل اصلی کاهش برگشت‌ناپذیر بینایی در افراد بالای ۶۵ سال به شمار می‌رود.

سلول‌های شبکیه مصنوعی باید به یک لایه زیستی بسیار نازک از جنس فیبروئین ابریشم بپیوندند. این لایه زیستی، یک ماده بیولوژیکی است که با بافت‌های انسانی، ۱۰۰ درصد سازگاری دارد. این لایه می‌تواند از سلول‌های شبکیه مصنوعی محافظت کند و با بافت‌های اطراف ادغام شود. روی این لایه با ژلی پوشانده شده است که می‌تواند پس از پیوند، تا مدتی باقی بماند.

شبکیه پیوند زده شده، سلول‌های مزانشیمی را نیز در بر دارد که به عنوان تولیدکنندگان مولکول‌های محافظ عصبی و مولکول‌های ترمیم‌کننده عصب عمل می‌کنند و به تقویت عملکرد میان سلول‌های پیوند زده شده و سلول‌های بیمار می‌پردازند.

پژوهشگران برای ساخت این شبکیه مصنوعی، یک لایه فیبروئین ابریشم با ویژگی‌های مکانیکی ابداع کردند که مانند لایه‌ای از چشم موسوم به “Bruch’s membrane” عمل می‌کند. این لایه، حاوی سلول‌هایی است که از شبکیه عصبی پشتیبانی می‌کنند. پس از آن، یک عملکرد بیولوژیکی صورت گرفت تا سلول‌های شبکیه بتوانند متصل شوند و سلول‌های اپیتلیال و سلول‌های عصبی نیز روی سلول‌های شبکیه پرورش یافتند. پژوهشگران نهایتا در یک بررسی درون‌کشتگاهی، به بررسی ویژگی‌های ساختاری و عملکردی بیوهیبرید پرداختند.

دژنراسیون ماکولا، یک بیماری غیرقابل درمان است و درمان‌های کنونی فقط می‌توانند نشانه‌های آن را تسکین دهند و روند بیماری را کند کنند. این پژوهش، گام مهمی در حل کردن مشکل نابینایی افراد مبتلا به دژنراسیون ماکولا به شمار می‌رود.

این پژوهش، در “Neural Engineering Journal” به چاپ رسید.