در مقالات قبلی با مفهوم مرکز جرم آشنا شدیم؛ مکانی که تمامی ذرات یک سامانه را در آن متمرکز در نظر میگیریم و نیروهای وارد به آن را بررسی می نماییم.
با توجه به رابطه مرکز جرم، می دانیم که فرمول زیر در یک سامانه n ذره ای برقرار است:
با دو بار مشتق گرفتن از معادله داریم:
که از آن شتاب مرکز جرم بدست آمده است؛ با دقت در رابطه درمی یابیم که نیروهای وارد به تک تک ذرات سامانه، در سمت راست تساوی قید شده اند. پس برایند (مجموع) نیروهای وارد به ذرات سامانه، نیروی برایندی میسازد که شتاب حاصل از آن شتاب مرکز جرم است.
این رابطه به مانند روابط مرکز جرم در تمامی ابعاد برقرار است و می توان نیروی وارد به مرکز جرم را در هر جهتی با شتاب آن مولفه بدست آورد.
*تمرین حل شده)
نیروهای وارد و جایگاه ذره ها در دستگاه مختصات به شرح تصویر است؛ مطلوب است بزرگی شتاب مرکز جرم را بیابید.
با استفاده از فرمول شتاب مرکز جرم در جهت x برایند نیرو را حساب کرده و شتاب در این جهت را محاسبه می نماییم:
همین کار را در جهت y انجام می دهیم:
با جمع فیثاغورثی بزرگی شتاب مرکز جرم را محاسبه می نماییم: